Ở phần này tôi sẽ chỉ đề cập tới khía cạnh tích cực của lối tư duy chiếc mũ vàng – khía cạnh của những ý kiến xây dựng. Tuy nhiên, có những tình huống không nên sử dụng ngay chiếc mũ đỏ. Mấu chốt ở đây chính là ta phải xây dựng sườn thông tin một cách toàn diện.
Ngay trong lúc diễn ra một cuộc họp theo phương thức tư duy sáu chiếc mũ, chủ toạ, hay người cầm trịch cuộc họp cũng có thể đặt câu hỏi để biết ý kiến của cá nhân. Với vai trò định hình ý tưởng, chiếc mũ đen chỉ ra những mặt hạn chế của ý tưởng để từ đó những yếu điểm được sửa chữa cho phù hợp. Chúng ta hoàn toàn không cần một chiếc máy tính biết tranh luận với chúng ta và sử dụng những dữ liệu thực tế để chứng minh cho những lý lẽ của mình là đúng.
Nhưng thường thì không dễ dàng có được điều này. Vào một thời điểm, mọi người đều đội chiếc mũ đen, lúc khác lại cùng đội chiếc mũ trắng. Các kỹ xảo yêu cầu của lối tư duy mới lạ (những dạng khác nhau của sự công kích và sự chuyển dịch) dựa trực tiếp trên hệ thống khuôn mẫu cư xử.
Người tư duy mũ xanh da trời tự tổ chức lối tư duy. Điều này có thể chưa chắc chắn nhưng chúng ta luôn phải ở tư thế sẵn sàng. Chúng ta hãy bàn đến những vấn đề phức tạp hơn.
…Không, chúng ta chưa sẵn sàng để sử dụng chiếc mũ đen ở đây. Chính ý tưởng khích động cuối cùng đã dẫn đến một ý tưởng cho các nhà lập pháp là quy định bất cứ nhà máy nào xây dựng dọc theo sông phải có hệ thống cung cấp nước và hệ thống thoát nước riêng. Thật là tuyệt vời nếu tất cả một người đều nhận thấy đó là một ý tưởng đầy tiềm năng và sáng giá giống như người đề xuất ý tưởng.
Sự khác biệt giữa một người tư duy giỏi và một người tư duy tồi chính là ở khía cạnh biết nhắm vào trọng tâm. … Tôi muốn anh sử dụng chiếc mũ đỏ tư duy tại thời điểm này. Do vậy, xét cho cùng thì mục đích của việc bày tỏ quan điểm là việc cảm xúc được biểu lộ.
Theo Plato ghi chép lại thì có đến 80% những cuộc đối thoại với sự góp mặt của Socrate không có được kết quả mang tính chất xây dựng. Bạn có thể không đưa ra được ý tưởng mới nào vào thời gian sử dụng chiếc mũ xanh tư duy, nhưng bạn đã nỗ lực để làm điều này. Trong thực tế có nhiều sự chồng chéo giữa những chiếc mũ khác nhau và chúng ta không tỏ ra là một người quá mô phạm.
Khả năng trực giác là một bộ phận của tư duy. Cần phải nhắc lại chúng ta rất cần đến những thông tin được xây dựng trên niềm tin, bởi chính những ý kiến mang tính chất thăm dò, giả thuyết, kích thích tìm hiểu đó chính là những yếu tố quan trọng đối với tư duy. …Sẽ nguy hiểm nếu chúng ta định giá sản phẩm rượu của chúng ta quá cao.
Cũng có những kiểu người chờ đời nghiêm túc để đến lượt mình trúng những giải sổ số lớn và họ để những niềm hy vọng kiểu như thế điều khiển cuộc đời họ. Mọi người không tranh cãi về quan điểm của người vừa nêu mà tìm cách cung cấp một cách tối đa dữ liệu có liên quan, phù hợp. Đó có thể là một sự chuyển địch trong “hương vị của ý tưởng” (một kiểu ý tưởng được nảy sinh).
Khi chúng ta sử dụng chiếc mũ xanh, chúng ta không còn nghĩ về vấn đề nữa; thay vì đó, chúng ta nghĩ về điều chúng ta cần nghĩ ở đây là gì để khám phá vấn đề đó. Chúng ta hãy học cách tư duy với hệ thống thông tin hai thứ bậc này. Chẳng hạn, thay vì làm cho ai đó ngại ngùng khi bạn hỏi thẳng rằng bạn muốn biết cảm xúc của người đó, bạn chỉ việc yêu cầu người đó đội chiếc mũ đỏ, hoặc khi bạn muốn yêu cầu ai hãy tạm gác những cân nhắc cẩn trọng, bạn bảo họ hãy thôi đội chiếc mũ đen.